Hoogsensitiviteit versus autisme

Overeenkomsten en verschillen

(Hoog)sensitiviteit en autisme hebben aan de buitenkant een aantal overeenkomsten. Er zijn ook verschillen. Zonder de pretentie te hebben volledig te zijn kan ik vanuit mijn eigen ervaring zeggen dat:
– bij (hoog)sensitieve personen geldt dat ze andermans emoties haarscherp aanvoelen en oppikken; zij passen hun gedrag hierop aan
– mensen met autisme diep voelen, maar dat er vaak een onvermogen is om de emoties van de ander te interpreteren;  het geven van een gepaste reactie op de emotie van de ander blijft uit (of komt later)

Mensen met autisme moeten redeneren en puzzelen om emoties te herkennen en te plaatsen in de context. Mensen die (hoog)sensitief zijn voelen alle emoties, ook van anderen, en worden hierdoor vaak overspoeld.

Visie

In mijn werk hanteer ik de volgende uitgangspunten:
– er is een enorme gevoeligheid bij autisme
– deze gevoeligheid lijkt afgeschermd en is niet zichtbaar
– de verwerking van de informatie in de hersenen loopt anders en trager
– maar prikkels moeten wél verwerkt worden
– lukt dit niet, dan loopt het hoofd vol en moet er ontladen worden
(boosheid, agressie, geweld, ‘fase rood’)

– bij (hoog)sensitiviteit komen alle indrukken binnen (weinig filtering)
– deze prikkels worden als heftig ervaren
– het is een uitdaging deze te verwerken: wat is van jezelf? wat is van de ander?
– er is tijd en reflectie nodig om te reageren
– lukt dit niet dan loopt het hoofd vol en is ontladen of terugtrekken nodig
(huilbuien, boosheid, afsluiten)
In de praktijk is het in beide gevallen nodig te onderzoeken en te leren hoe je hiermee om kunt gaan.

(Hoog)sensitieve mensen en mensen met autisme kunnen veel voor elkaar betekenen.

Vanuit ervaring kan ik zeggen dat ik door mijn gevoeligheid mensen met autisme beter kan begrijpen. Ik signaleer snel wanneer er te veel prikkels zijn, er onduidelijkheid of verwarring is, er afsluiting plaatsvindt of het hoofd vol loopt. Ik kan gericht helpen zoeken naar de oorzaak van overprikkeling en naar strategieën hiermee om te gaan.
Aan de andere kant leer ik van mensen met autisme om mezelf te laten zien, uit te spreken wat ik denk, feedback te geven over wat gedrag met mij doet. Kortom: om transparant en authentiek te zijn.

Bronnen

Hans Lemmens: boek Het elastiek tussen lichaam en ziel
Elaine Aron: boek Het hoog sensitieve kind
Esther Bergsma: boek Hoogsensitieve kinderen
Autsider.net
Hesterlever.nl